Maatsoorten en accentpatronen
Een maatsoort heeft twee getallen: het bovenste geeft aan hoeveel geschreven noten er per maat staan, het onderste welke notenwaarde één tel is.
In de muziektheorie groeperen eenvoudige maten in tweeën (bijv. 2/4, 3/4, 4/4), terwijl samengestelde maten in drieën groeperen (6/8, 9/8, 12/8). Zo wordt 6/8 vaak geteld als twee groepen van drie — 3 + 3 — maar je kunt ook rechte achtsten instellen voor zes gelijke klikken.
Onregelmatige maatsoorten combineren groepen van twee en drie, zoals 5/4 of 5/8 (3 + 2 of 2 + 3) en 7/8 (2 + 2 + 3 of 3 + 2 + 2). Sommige maatsoorten hebben dezelfde groepering maar een andere notenwaarde (bijv. 6/8 versus 6/4), wat de dichtheid van de pulsen bij hetzelfde BPM beïnvloedt.
Deze metronoom accentueert de eerste tel (downbeat) aan het begin van elke maat. Kies een maatsoort en vervolgens een accentoptie voor de gewenste groepering—bijv. (3 + 3) of (2 + 2 + 3)—of kies ‘Recht’ voor gelijke klikken. Voor eigen groeperingen gebruik je Geavanceerd om ongelijke onderverdelingen zoals 8-16 of 16-8-16 te maken.
| Maat | Accentopties | Karakter |
|---|
| 2/4 | - Rechte kwartnoten
- 8ste-onderverdeling
| Eenvoudige tweedelige |
| 3/4 | - Rechte kwartnoten
- 8ste-onderverdeling
| Eenvoudige driedelige |
| 4/4 | - Rechte kwartnoten
- 8ste-onderverdeling
| Eenvoudige vierdelige |
| 3/8 | - Rechte achtsten
- 16de-onderverdeling
| Eenvoudige driedelige |
| 5/4 | | Onregelmatige maat |
| 5/8 | | Onregelmatige maat |
| 6/4 | | Samengestelde tweedelige |
| 6/8 | | Samengestelde tweedelige of zes gelijke tellen |
| 7/4 | | Onregelmatige maat |
| 7/8 | | Onregelmatige maat |
| 9/8 | | Samengestelde driedelige |
| 12/8 | | Samengestelde vierdelige |
Veelgestelde vragen over maatsoorten
Hoe weet je of een maatsoort eenvoudig of samengesteld is?
Eenvoudige maatsoorten hebben tellen die in twee gelijke delen worden verdeeld (meestal met 2, 3 of 4 boven). Samengestelde maatsoorten delen de tel in drie gelijke delen; de tel is een gepuncteerde waarde en het aantal tellen is het bovenste getal gedeeld door drie (vaak 6, 9 of 12 boven).
Wat is een onregelmatige maatsoort?
Onregelmatige (of complexe) maten gebruiken gemengde groeperingen van twee en drie binnen één maat. Veelvoorkomende voorbeelden zijn 5/8 of 5/4 als (3 + 2) of (2 + 3), en 7/8 als (2 + 2 + 3) of (3 + 2 + 2).
Hoe tel je de maatsoort 12/8?
12/8 is samengesteld vierdelig: vier tellen per maat, elke tel deelt in drie achtsten. Een gebruikelijke telwijze is (1-la-li 2-la-li 3-la-li 4-la-li), met hoofdaccent op elke genummerde tel.
Hoe tel je de maatsoort 9/8?
9/8 is samengesteld driedelig: drie tellen per maat, elke tel deelt in drie achtste noten. Een gangbare telwijze is (1-la-li 2-la-li 3-la-li).
Hoe tel je de maatsoort 3/8?
3/8 heeft drie achtste-pulsen per maat. Tel drie gelijke achtsten (1-2-3); bij hogere tempi voelt het vaak als één tel met een driedelige onderverdeling.
Wat is het verschil tussen 3/4 en 6/8?
3/4 is eenvoudig driedelig: drie kwart-tellen per maat, elke tel deelt in twee. 6/8 is samengesteld tweedelig: twee tellen per maat, elke tel is een gepuncteerde kwart die in drie achtsten deelt. Beide hebben zes achtsten per maat, maar de groepering en accenten verschillen.
Wat is swingpercentage?
Het swingpercentage drukt de ritmische verhouding uit tussen twee achtste noten binnen één tel.
Een veelgebruikt voorbeeld is 66%, de zogeheten triolen-swing. De eerste achtste neemt twee derde (66%) van de kwarttel in; feitelijk een kwartnoot gevolgd door een achtste. Bij 75% krijg je een gepuncteerde kwartnoot gevolgd door een achtste.
Je kunt het zo zien: de eerste achtste neemt het genoemde percentage van de kwarttel, de tweede achtste de rest. Ga je onder 50%, dan ontstaat een ‘omgekeerde swing’; precies 50% betekent rechte achtsten, dus zonder swing.
Uitlegvideo
Veelgebruikte swingpercentages:
- 57% - Septuplet-swing
- 60% - Quintuplet-swing
- 66% - Triolen-swing